Van eigen systemen naar collectief beleid

13 juli 2023

Wist je al dat waarschijnlijk vanaf 2024 een wet ingaat die zegt dat alle Nederlandse gemeentes een urgentieverordening moeten krijgen? Namelijk de Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting. Maar wat houdt die wet in? En wat betekent het voor corporaties en gemeentes? Onze adviseurs Henk van Dijk en Kelly Booltink leggen het uit.

Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting

Henk begint: “Bij de laatste kabinetsformatie is er weer een ministerie voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening in het leven geroepen. Nadat die in 2010 werd opgedoekt, bleek dat de problemen zich alleen maar opstapelden.” Kelly gaat verder: “De overheid neemt dus weer een meer sturende rol op zich. En dat dat nodig is blijkt wel. De woningmarkt is een puzzel die niet vanzelf gelegd wordt. En we hebben in de praktijk vaak genoeg excessen gezien.” Minister Hugo de Jonge startte een programma: Een thuis voor iedereen. Hierin staat dat iedereen die in dit land die moeite heeft met het vinden van een woning, recht heeft op ondersteuning hierbij.

“Onderdeel van de wet is, dat alle gemeenten in Nederland een urgentieverordening moeten hebben”, vertelt Henk. “Deze maakt vaak deel uit van een huisvestingsverordening. Ongeveer de helft van de Nederlandse gemeentes heeft die al. Want zoals we weten, hebben veel gemeentes te maken met schaarste die zonder verordening leidt tot onrechtvaardige verdeling van sociale woningen.” Waar een huisvestingsverordening geen verplichting is, is de urgentieverordening dat straks dus wel. Ook al is er geen schaarste aan woningen in de gemeente.

Urgentieverordening

Maar wat komt er dan in een urgentieverordening te staan? Kelly: “De urgentieverordening gaat over welke groepen voorrang krijgen. En volgens de conceptwet ben je verplicht om daar bepaalde groepen woningzoekenden in op te nemen.” Onder die groepen vallen onder andere mensen die uit een blijf-van-mijn-lijf-huis komen, mantelzorgers en ex-gedetineerden. Henk vertelt: “Natuurlijk mogen gemeentes naast de verplichte aandachtsgroepen, andere groepen toevoegen als zij dat nodig achten. Denk maar eens aan statushouders of aan herstructureringsurgenten. Mensen waarvan de woning gesloopt wordt vanwege volkshuisvestelijk belang, moeten ook weer ergens wonen. Die staan bijvoorbeeld niet in de wet. Maar daar hebben corporaties wel zorgplicht voor. Dus als je die wil huisvesten, moet je dat opnemen in je urgentieverordening.”

Samenwerken

De conceptwet van Hugo de Jonge maakte nogal wat los bij de gemeentes en corporaties. Het is nog niet bekend wanneer de wet precies ingaat. Toch hebben gemeentes en corporaties er volgens Henk baat bij om alvast na te denken over hun urgentieverordening. “Omdat je nu nog zelf kan sturen. Daarnaast is het gunstig om samenwerkingen op te zoeken met andere corporaties en gemeentes. Zodat je niet allemaal afzonderlijk van elkaar het wiel aan het uitvinden bent. En als je wil samenwerken, moet je op tijd beginnen.” Kelly vult aan: “Het streven is bovendien om de verdeling van woonruimte voor urgent woningzoekenden zo transparant en rechtvaardig mogelijk te maken. Woningzoekenden verhuizen vaak binnen de regio. Daarom hebben veel gemeentes toch al samen met andere gemeentes systemen uitgedacht. Als je die op regionaal niveau samen vastlegt, wordt het een stuk makkelijker samenwerken. En is het proces duidelijker voor de woningzoekende.” Twee vliegen in één klap dus!

Voortvarend aan de slag

In de regio van Arnhem en Nijmegen en Leeuwarden zijn ambtenaren al voortvarend aan de slag gegaan met het oog op de conceptwet. Kelly: “We helpen de regio Arnhem en Nijmegen bij het vernieuwen van hun huisvestingsverordening. De urgenties zijn daar onderdeel van.” Henk begeleidt vanuit Enserve de totstandkoming van een urgentieverordening in Friesland, samen met het Arnhemse bureau Companen.” Henk: “Bij Enserve hebben we een hoop ervaring met implementatie en uitvoering van samenwerkingsovereenkomsten ten aanzien van woonruimteverdeling. Companen helpt met procesmanagement en governance.”

Onlangs vond in Leeuwarden de startbijeenkomst plaats waarvoor ze zoveel mogelijk gemeentes, corporaties en zorg- en welzijnsinstellingen uit de regio uitnodigden. “We kwamen samen om het vertrekpunt van de samenwerking te definiëren. Waar zijn we samen op uit? Hoe richten we de samenwerking in? En welke inhoudelijke afwegingen moeten we maken? We hadden een mooie opkomst!” De volgende stap is het houden van live-interviews met mensen op bestuurlijk niveau. “Ik wil weten hoe iedereen in de wedstrijd zit. Ze gaan in feite samen een groot veranderingstraject in. Wij brengen daar vanuit Enserve een stuk ervaring in mee!”

Deel dit artikel


Wilt u alles weten op het gebied van woonruimteverdeling?
Schrijft u zich dan hier in voor onze nieuwsbrief.


Alle berichten