Drenthe

Acht Drentse corporaties spraken de ambitie uit om tot een gezamenlijk woonruimteverdeelsysteem te komen met bijbehorend beleid. Zij benaderden Enserve om dit traject zowel op inhoud als op proces te begeleiden.

Het traject startte in februari 2018. Enserve organiseerde een sessie om de verschillen, maar ook juist de overeenkomsten, in het beleid tussen de corporaties te achterhalen. Dit resulteerde in een voorstel voor een eenduidig woonruimteverdeel- en urgentiebeleid. De huurdersorganisaties en de Woonbond waren betrokken bij het proces en in juni van dit jaar zetten de corporaties en huurdersorganisaties hun handtekening onder alle beleidsnotities. Deze vormen de onderlegger voor het inrichten van de automatisering. De Drentse corporaties gaan zich nog bezighouden met de selectie van een automatiseringsleverancier, waarna de inrichting van het systeem en de website volgen.

Parallel aan het vaststellen van het beleidskader speelde een andere vraag: hoe organiseren wij ons als Drentse corporaties onder ‘Drenthe Huurt’? Een subwerkgroep nam de uitwerking voor haar rekening en legde de betrokken partijen hierover een aantal keuzes voor.

De corporaties waren het erover eens dat de naam ‘Drenthe Huurt’ te weinig recht deed aan hun opvattingen over de grenzen van samenwerking. Samen met de communicatieadviseurs van de verschillende corporaties werd daarom gezocht naar een nieuwe, passende naam voor het samenwerkingsverband. Ook bij dit deel van het traject kon Enserve zinvolle begeleiding en ondersteuning bieden. De corporaties hebben hun nieuwe naam inmiddels gekozen en maken deze nog bekend.

Vertegenwoordigers van de acht woningcorporaties en hun huurdersverenigingen ondertekenen de intentieovereenkomst voor het gezamenlijk woonruimteverdeelsysteem. Foto gemaakt door Sjoerd Banga

Passend toewijzen

In 2017 deed Enserve veel onderzoek naar de effecten van Passend Toewijzen. Zo organiseerden wij begin 2018, samen met CorporatieNL, een ronde-tafel-gesprek met bestuurders van corporaties. Onder leiding van Yves Vermeulen, secretaris van De Vernieuwde Stad, spraken zij over de gevolgen én de toekomst van passend toewijzen. Enserve nam deel aan de discussie en voedde het gesprek met een presentatie over dreigende segregatie als gevolg van passend toewijzen.

Ronde Tafel Bijeenkomst Passend Toewijzen

Gedurende 2017 vroegen wij verschillende bestuurders van corporaties naar hun grootste knelpunten op het gebied van Passend Toewijzen. Enserve, als onafhankelijk adviseur, reflecteerde hierop. Dit resulteerde in de serie ‘Enserve Antwoordt’. Begin 2018 kwam het laatste interview uit, ditmaal met Portaal.

De artikelen uit de serie 'Enserve Antwoordt' bundelden wij in een handzaam boekje 'Handreiking Passend Toewijzen'. De handreiking geeft inzicht in keuzes die corporaties maken ten aanzien van het Passend Toewijzen beleid. Ook dit ondernamen wij in samenwerking met CorporatieNL.

Handreiking Passend Toewijzen

Voor de regio Stedendriehoek deed Enserve onderzoek naar de effecten van Passend Toewijzen, met name naar inkomenssegregatie. Uit het onderzoek blijkt dat er sprake is van toenemende verschillen tussen wijken in het werkgebied van Woonkeus Stedendriehoek. Een aantal wijken kent nog nauwelijks instroom van lage inkomens terwijl andere wijken vrijwel uitsluitend nieuwe bewoners krijgen met een laag inkomen. Als dit patroon zich voortzet dan zullen er in toenemende mate aparte wijken ontstaan met vrijwel alleen lage inkomens en wijken met vrijwel uitsluitend hogere inkomens. De negen samenwerkende corporaties binnen Woonkeus Stedendriehoek deden al eerder een beroep op Enserve toen het ging om de visievorming en implementatie rondom Passend Toewijzen.

Passend Toewijzen heeft nog steeds de interesse van de politiek. Dit leidde ertoe dat Enserve in de loop van het jaar sprak met Tweede Kamerlid en woordvoerder Wonen namens de VVD, dhr. Daniel Koerhuis, over de gevolgen van passend toewijzen en de werking van woonruimteverdeling in het algemeen.

Enserve in gesprek met Daniel Koerhuis, Tweede Kamerlid en woordvoerder Wonen namens de VVD

Woonruimteverdeling

Daar waar mogelijk zet Enserve zich in om betrokkenen meer inzicht te geven in de woonruimteverdeling van sociale huurwoningen. Zo waren wij in het eerste kwartaal van het verslagjaar te gast bij de gemeente Harderwijk waar wij een toelichting gaven op het woonruimteverdeelsysteem aan maatschappelijk hulpverleners uit de regio. Deze bijeenkomst was een goed initiatief van deltaWonen om woningzoekenden te helpen, want juist de hulpverlening staat met hen in contact.

Op een later moment in het jaar gaf Enserve bij Baston Wonen in Zevenaar een presentatie over de ontwikkelingen op de woningmarkt voor de Raad van Commissarissen, directie en management. Belangrijk onderdeel was de analyse van de dreigende mismatch tussen vraag en aanbod. In onze presentatie benadrukten wij de toenemende vraag van eenpersoonshuishoudens naar een sociale huurwoning. Omdat het daarbij per definitie gaat om een huishouden met één inkomen komt de betaalbaarheid voor de klant én de verhuurbaarheid voor de corporatie onder druk te staan. Dit geldt zeker voor corporaties die relatief veel duurdere eengezinswoningen hebben (het aanbod). Voor corporaties in krimpgebieden bestaat bovendien het risico van concurrentie uit de koopsector. Het is nu al zichtbaar dat in krimpgebieden ook de prijs van koopwoningen onder druk staat. In combinatie met de lage hypotheekrente betekent dit dat het voor steeds meer woningzoekenden aantrekkelijk wordt een woning te kopen in plaats van een duurdere corporatiewoning te huren. Kortom, uitdagende vraagstukken die over het voetlicht kwamen die niet alleen Baston Wonen stof tot nadenken gaven.

In het najaar werden wij uitgenodigd om een bijdrage te leveren aan een informatiemarkt voor woningcorporaties die zijn aangesloten bij Woonservice Den Bosch. Enserve ging met de deelnemers in gesprek over woonruimteverdeling en urgentieregelingen.

Informatiemarkt voor woningcorporaties Den Bosch

Natuurlijk is woonruimteverdeling even zo zeer een aandachtspunt van gemeenten als van woningcorporaties. Om die reden richt Enserve zich ook specifiek hierop. Dit resulteerde in een reeks artikelen op GemeentenNL waarin wij aandacht schonken aan verschillende relevante onderwerpen binnen de woningmarkt:

• Wat kan mijn gemeente doen voor starters op de woningmarkt?
• Niet meer gezinnen, wel meer gezinswoningen
• Bezint eer gij verordent
• En de particuliere huursector dan?
• Voor iedereen een plek dankzij verschillen binnen woningmarktregio

In 2017 sloten de samenwerkende corporaties in de regio Arnhem-Nijmegen een nieuwe, langjarige overeenkomst af met Enserve voor de exploitatie van de woonruimteverdeling. Voorafgaand aan de exploitatie vond een implementatietraject plaats voor een nieuw systeem voor woonruimteverdeling en een website voor woningzoekenden. Beiden zijn op 2 januari 2018 in gebruik genomen. Dankzij een goede voorbereiding verliep dit zonder noemenswaardige problemen. Het gehele traject had een korte doorlooptijd, namelijk acht maanden van selectie leverancier tot livegang. Dit kon worden gerealiseerd door onze aanpak, die zich kenmerkte door het sturen op een goede en effectieve samenwerking en besluitvorming.

In de regio Noord-Kennemerland werken zeven corporaties samen onder de naam Stichting Sociale Verhuurders Noord-Kennemerland (SVNK). SVNK besteedt een deel van haar werkzaamheden uit, namelijk die op het gebied van functioneel beheer, helpdesk voor woningzoekenden en corporatiemedewerkers, managementinformatie, nieuwe functionaliteiten testen en live brengen, medewerkers trainen en administratie van inschrijfgelden. Daarnaast adviseert Enserve hen bij de vaststelling van de nieuwe huisvestingsverordening, het bepalen van de impact voor het proces en automatisering en doen wij verbetervoorstellen. Zoals bij al onze opdrachtgevers helpt Enserve in het efficiënt organiseren van de woonruimteverdeling door gebruikers, managers en bestuur te voorzien van informatie en duiding en te fungeren als vraagbaak. In 2018 verlengde SVNK de opdracht aan Enserve met een langjarige overeenkomst. De samenwerking die al sinds 2007 bestaat, zal zich hiermee verder ontwikkelen naar een businesspartnership.

Veel gemeenten hebben in 2015 hun Huisvestingsverordening vastgesteld. Deze lopen af in 2019. Enserve is zowel in de regio’s Arnhem-Nijmegen als Noord-Kennemerland gevraagd om mee te denken over de vernieuwing van de Huisvestingsverordening. De aandacht ligt hierbij vooral op het duiden van de gevolgen van gemaakte keuzes.

Bij de ondersteuning van de exploitatie van de woonruimteverdeling verzorgde Enserve diensten zoals de (financiële) administratie voor de betalingen en het versturen van inschrijf- en verlengingsbrieven aan woningzoekenden. Daarnaast beheerden en actualiseerden wij de websites en (digitale) brochures voor woningzoekenden van de diverse regio’s. Voor medewerkers van de corporaties waren wij bereikbaar voor vragen over het systeem en het beleid. In regelmatig overleg met de verschillende corporaties zorgden wij ervoor dat wensen en verbeteringen hierin werden besproken en indien nodig werden doorgevoerd.

Enserve organiseerde in alle regio’s waarvoor zij werkt minimaal tweemaal per jaar een overleg met gebruikers van de deelnemende corporaties. Daarnaast nam Enserve actief deel aan advies-, coördinatie- en werkgroepen met managers wonen en beleidsmedewerkers en participeerden wij in bestuurlijke overleggen. Voor een groot deel van deze overleggen verzorgden wij de administratieve en organisatorische ondersteuning.

2018: Waar werkte Enserve

In de regio’s Arnhem-Nijmegen, Stedendriehoek, Noord-Kennemerland en Noord-Veluwe konden woningzoekenden via een contactformulier op de websites vragen stellen. In 2018 beantwoordde Enserve 13.791 vragen van woningzoekenden van de regio Arnhem-Nijmegen,1.322 vragen vanuit de regio Stedendriehoek, 3.278 vragen vanuit de regio Noord-Kennemerland en 1.030 vragen van woningzoekenden vanuit de regio Noord-Veluwe. Deze vragen gingen onder andere over de werking van de website, inloggegevens en het betalen van inschrijfgeld.

Voor de samenwerkende corporaties in de regio Noord-Veluwe deed Enserve onderzoek naar de klanttevredenheid onder corporatiemedewerkers. Dit bracht ons een mooi resultaat, namelijk gemiddeld een 7,6. Enserve wordt door corporatiemedewerkers getypeerd als vriendelijk, professioneel, deskundig en snel. In 2018 hebben de corporaties in Noord-Veluwe te kennen gegeven de overeenkomst met Enserve te willen verlengen.

Als specialist in woonruimteverdeling beschouwt Enserve professionalisering als een belangrijke pijler. Daarom bieden wij diverse trainingen aan op het gebied van woonruimteverdeling, urgenties en managementinformatie. In het verslagjaar verzorgden wij de volgende activiteiten:

• Woonruimteverdeling: In de regio Arnhem-Nijmegen boden wij een nieuwe beleidstraining aan. Deze training is volledig gericht op de regels van het samenwerkingsverband Entree: wat staat er in de huisvestingsverordening, hoe voer je deze regels uit en wat zijn de uitzonderingen? 72 Corporatiemedewerkers volgden deze training. Verder nam een groot aantal medewerkers deel aan de opfristraining over het beleid en het woonruimteverdeelsysteem en een aantal volgde de introductietraining. Een drietal corporaties kozen dit jaar voor een in-company training op maat.
  
  In het najaar gaf Enserve een training bij de samenwerkende corporaties van SVNK. 23 Deelnemers gingen aan de slag om het beleid weer scherp te krijgen.
  
  
• Urgenties: Zowel in de regio Arnhem-Nijmegen als in de regio Stedendriehoek volgde een klein aantal nieuwe corporatiemedewerkers een training urgenties. Dit betrof in alle gevallen een in-company training. Deze startte met een uitleg over het urgentiebeleid in de betreffende regio om vervolgens dieper in te gaan op de procedure voor het aanvragen van een urgentieverklaring voor woonruimte.
  
  Bij het merendeel van onze opdrachtgevers werkt een vaste groep medewerkers die zich bezighoudt met het urgentietraject. Tussentijdse vragen die zij hebben over procedures of beleid worden beantwoord via de helpdeskservice van Enserve.
  
  
• DOMIS: In het verslagjaar werd er een training gegeven over het systeem voor managementinformatie van Enserve: DOMIS. In deze training lichtten wij de rol van kennis en informatie toe bij beleidsvorming en -voering bij corporaties. Daarna was er aandacht voor de mogelijkheden van DOMIS. Dit betreft enerzijds de kant en klare rapporten die gebruikers uit het systeem kunnen genereren en anderzijds de mogelijkheid om zelf draaitabellen te maken zodat gebruikers precies die informatie uit DOMIS kunnen halen die voor hen relevant is.

Enserve ondersteunt gemeenten en woningcorporaties bij het uitvoeren van hun urgentieregeling. Deze regeling geldt voor woningzoekenden die om dringende redenen een voorrangspositie aanvragen op de woningmarkt. Onze dienstverlening op dit gebied is divers, van administratieve ondersteuning tot het faciliteren van een deskundige, onafhankelijke urgentiecommissie, van het verzorgen van trainingen tot het geven van beleidsinhoudelijk advies. Indien gewenst biedt Enserve ook ondersteuning voor een klachten- of beroepscommissie op het gebied van woonruimteverdeling.

In het verslagjaar verwelkomden wij twee nieuwe opdrachtgevers voor de urgentiedienstverlening, de gemeente Amersfoort en de gemeente Eemnes. Beide gemeenten hadden de wens om het urgentietraject voor sociaal-medische aanvragen volledig uit handen te geven. Na een zorgvuldige inwerkperiode startten wij in oktober 2018 met de werkzaamheden. Vanaf de allereerste informatievoorziening aan woningzoekenden tot en met een goed gemotiveerd besluit van onze onafhankelijke urgentiecommissie liggen de werkzaamheden nu in handen van Enserve.

Twee andere gemeenten voor wie wij werken in de regio Eemvallei zijn de gemeenten Soest en Nijkerk. Zij verlengden in het verslagjaar hun overeenkomsten met Enserve.

Dit jaar begonnen wij met de voorbereidingen voor de implementatie van een volgende nieuwe opdrachtgever: woningcorporatie Viverion in Lochem. Ook zij toonden belangstelling voor het outsourcen van de urgentiedienstverlening. Wij zullen in januari 2019 concreet beginnen met onze werkzaamheden voor Viverion.

Wij werkten natuurlijk aan de professionalisering van en samenwerking met onze bestaande opdrachtgevers. Zo organiseerden wij informatiebijeenkomsten voor corporatiemedewerkers van respectievelijk Woonkeus Stedendriehoek en Woongaard Rivierenland en Bommelerwaard. In beide regio’s gaven wij informatie over het urgentiebeleid. Hierbij waren ook de voorzitters van de urgentiecommissie betrokken om de jurisprudentie te kunnen duiden. Verder stemden wij af over de urgentieprocedure zodat wij gezamenlijk een vlotte afhandeling van aanvragen kunnen blijven borgen.

In de regio Arnhem-Nijmegen introduceerden wij in het voorjaar een nieuwe module in het woonruimteverdeelsysteem. Deze module heeft specifiek betrekking op het invoeren en verwerken van alle informatie rondom urgentieaanvragen. Hiermee is het gehele urgentieproces beter geborgd en voldoet het bovendien aan de voorwaarden die gesteld worden vanuit de Algemene Verordening Gegevensbescherming.

De onafhankelijke Urgentiecommissie Woonruimteverdeling van Enserve werd in het verslagjaar uitgebreid. Vanwege een toename in het aantal opdrachtgevers – en dus urgentieaanvragen – en het verstrijken van de zittingstermijn van enkele leden was het nodig om nieuwe leden te werven. Het doet ons nog altijd plezier om te merken met hoeveel enthousiasme en betrokkenheid nieuwe leden zich aanmelden om deel te nemen aan de commissie. Dit neemt niet weg dat geïnteresseerden eerst een reguliere sollicitatieprocedure doorlopen om hun geschiktheid te beoordelen.

De Urgentiecommissie stapte dit jaar over op een nieuw digitaal vergadersysteem. Een nuttige stap in het kader van efficiëntie en overzicht binnen de werkzaamheden. Minstens zo belangrijk is het feit dat dit vergadersysteem, conform de eisen uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming, de privacy van woningzoekenden die urgentie aanvragen nog beter waarborgt. De commissieleden kregen vanuit Enserve een training aangeboden waarin zij leerden omgaan met het nieuwe systeem.

Enserve is eigenaar van DOMIS, het Digitaal Online Management Informatie Systeem. DOMIS stelt gebruikers in staat om zelf op een eenvoudige manier rapporten en draaitabellen te genereren met actuele gegevens over de woonruimteverdeling.

In het verslagjaar maakten de samenwerkende corporaties in de regio’s Almelo (Woonburo Almelo), Arnhem-Nijmegen (Entree), Noord-Kennemerland (SVNK), Stedendriehoek (Woonkeus Stedendriehoek), Noord-Veluwe (Huren Noord-Veluwe), Tilburg (Woning In Zicht), Schijndel-Boxtel (DaarWilIkWonen) en Eindhoven-Helmond (Wooniezie) gebruik van DOMIS.

Met data uit DOMIS verzorgde Enserve voor de regio’s Huren Noord-Veluwe, Woonkeus Stedendriehoek, SVNK en Entree het jaarverslag over de woonruimteverdeling. Daarnaast verzorgde Enserve in het verslagjaar de volgende presentaties:

• Presentatie jaarrapportage Entree voor de samenwerkende corporaties;
• Tweemaal per jaar een presentatie van de jaarrapportage Noord-Veluwe voor de bestuurders van de samenwerkende corporaties en presentatie aan de gemeenten in deze regio;
• Presentatie jaarrapportage SVNK voor de samenwerkende corporaties.

Klik op onderstaande afbeelding om de kerngegevens te bekijken.